Cursus Nederlands » Andere onderwerpen » Naamvallen

Naamvallen

Naamvallen komen in het Nederlands niet veel voor. Kijk bijvoorbeeld naar het woord de in deze zin:
De medewerker van de bakker bakt de broden in de oven.

Het woord de wordt vier keer gebruikt en wordt steeds hetzelfde gespeld. Dat is gewoon in het Nederlands.

Staande uitdrukkingen

In uitdrukkingen die lange tijd meegaan staan soms naamvallen. Het zinsdeel ’s avonds is een afkorting van des avonds, een uitdrukking die we niet meer gebruiken. Er is een s aan de en aan avond toegevoegd. Daarna is de weggevallen en vervangen door een apostrof. Maar de avond wordt nog wel gebruikt.

’s morgens
’s ochtends
’s middags
’s avonds
’s nachts
Den Haag
Koninkrijk der Nederlanden

Ik kom morgen.
Ik kom ’s morgens.
Ik kom vanmorgen.
Ik kom ’s avonds.
Ik kom vanavond.

Er zijn staande uitdrukkingen waarbij te een extra n of r krijgt: ter plaatse wordt vaak gebruikt in plaats van op die plaats. De toegevoegde letters zijn onderstreept.
Ze waren om tien uur ter plaatse.
Ik heb de huur ten bedrage van 338 euro voor 1 november betaald.
Hij was te goeder trouw.

Nederlandse familienamen

Veel familienamen herinneren ons aan naamvallen die vroeger algemeen gebruikt werden.
Van den Berg
Van der Laan

Geografie

Aardrijkskundige namen veranderen ook niet zo snel. Den Haag heeft op dit moment twee veelgebruikte namen, waarin je naamvallen terugziet.
Den Haag
’s-Gravenhage

Genitief

Als je de tweede naamval gebruikt, kun je daarmee aangeven dat iemand iets bezit. De tweede naamval heet de genitief.
Peters fiets
In plaats daarvan kun je ook zeggen:
De fiets van Peter
Peter zijn fiets

De naamvals-s wordt nog dagelijks gebruikt.
Ik heb iets lekkers voor je.
Mijn zoontje wil iets leuks doen.
Ik wil iets gemakkelijks lezen.
Ik wil iets makkelijks lezen.
Dan trek ik iets mooiers aan.
Iets beters hebben we niet.

Als je die s wil vermijden, gebruik je wat... is.
Ik heb iets voor je wat lekker is.
Mijn zoontje wil iets doen wat leuk is.


naar boven